مفهوم بنیادی تفکر ناب(Lean Thinking)، در ریشه‌کن کردن اتلاف و آفرینش ارزش در سازمان نهفته است. تفکر ناب نگرشی است، برای افزایش بهره‌وری و ارزش‌آفرینی مستمر و حداقل کردن هزینه‌ها و اتلافات. این تفکر شیوه‌ای را فراهم می‌کند که از طریق آن بتوان با منابع کمتر، تجهیزات کمتر، زمان کمتر و فضای کمتر، به بیشترین‌ها دست‌یافت و با توجه به نیاز مشتری و درعین‌حال با تأمین درست نیاز مشتریان به آن‌ها نزدیک شد. از طریق این نوع نگرش می‌توان نظام تولید ناب را در سازمان جاری کرد.
کاهش قابل‌ملاحظه هزینه‌ها، افزایش کیفیت محصولات، تحویل به‌موقع خدمات و محصولات به مشتریان، افزایش ایمنی کارکنان و بهبود وضعیت نیروی انسانی از مصادیق فرایندهای بهره‌ور‌است. سازمانی قادر به دستیابی به اهداف شمرده‌شده است که فرایندهای جاری در آن در حد قابل قبولی بهره‌ور باشند. سازمان‌ها می‌توانند با پیش رو قرار دادن الگوی تفکر ناب به بهره‌ور کردن فرایندهای خود بپردازند.
مودا چیست؟
مودا از نگاه ژاپنی‌ها به هر فعالیتی اطلاق می‌شود که برای سازمان‌ها ایجاد هزینه می‌کند، اما ارزش‌افزوده‌ای تولید نمی‌کند. به عبارتی مودا مجموعه فعالیت‌هایی است که ازنظر مشتری نهایی ارزشی ندارد و مشتری تمایلی به پرداخت پول برای این فعالیت‌ها ندارد. حال برای آنکه با این بحث بیشتر آشنا شویم به ذکر ویژگی‌های آن می‌پردازیم: آقای تاییچی اوهنو معاون تولید شرکت تویوتا موتورز که بعدها به نظریه‌پرداز نظریه تفکر ناب تبدیل شد، مودا را به 7 دسته زیر تقسیم‌بندی می‌کند:
1- مودای تولید بیش از نیاز بازار
۲- مودای انتظار و تأخیر
3- مودای حمل‌ونقل
4- مودای حرکت‌های اضافی
5- مودای انبارش
6- مودای ایراد در فرآیند
7- مودای تولید ضایعات و دوباره‌کاری
گرچه این اصول در صنعت خودروسازی پایه‌گذاری شد اما مصداق‌های آن در بخش‌های دیگر و ازجمله خدمات نیز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال کلیه فعالیت‌هایی که برای صدور یک فقره گواهی‌نامه پایان دوره آموزشی یا مجوز احداث یک واحد صنعتی و یا معدنی انجام می‌شود، از نگاه عرضه‌کننده خدمات (سازمان یا اداره دولتی) لازم و اجتناب‌ناپذیر است، اما از نگاه مصرف‌کننده نهایی تنها چیزی که اهمیت دارد، برگه گواهی‌نامه یا مجوز است که در پایان این فعالیت‌ها صادر می‌شود؛ بنابراین اگر بخواهیم از نگاه مشتری به مسائلمان بنگریم، بسیاری از فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم مودا هستند. مطالعات و بررسی‌هایی که در شرکت‌های برتر دنیا انجام‌گرفته است نشان می‌دهد که در این شرکت‌ها تنها یک فعالیت از 200 فعالیت آن‌ها تولید ارزش‌افزوده می‌کند و مابقی هزینه به سازمان و نهایتاً به مشتری تحمیل می‌کند.
برای مطالعه ادامه محتوا فایل زیر را دانلود کنید.
دانلود وایت پیج شماره 9 تفکر ناب.
